کەمینە سێکسی و جێندەرییەکان لە ژیر هەراسان کردنی پزیشکی بەرفراواندان بۆ گۆڕینی ئاڕاستە یان هاوتەریبکردن
شەش ڕەنگ، ٢٧ی گوڵانی ١٤٠٢: شارەزایانی سیستەمی تەندروستی و چارەسەر لە ئێران بە شێوەیەکی بەرفراوان کەمایەتییە جنسی و جێندەرییەکان بەرەو گۆڕانی ئاراستەی سێکسی یان ناسنامەی جێندەری خۆیان دەخەنە ڕوو. ڕاپۆرتی “ئەشکەنجەدان لە بەرگی چارەسەر؛ هەراسانکردنی بەربڵاوی کۆمەڵگەی LGBTQI+ لە ڕێگەی چارەسەری چاکسازی لە ئێران” کە لەلایەن شەش ڕەنگەوە بە بۆنەی ١٧ی ئایار، ڕۆژی جیهانی بەرەنگار بوونەوە لەگەڵ هۆمۆفۆبیا بڵاوکراوەتەوە، نیشان دەدات کە پسپۆڕانی دەروونناس و پزیشکانی دەروونی لە ژێر سیستەمێکی حکومیدا کە لەسەر بنەمای… هەڵاواردن و توندوتیژی بەرامبەر کەمینەکان سێکس وجێندیری بوونەتە یەکێک لە ئامرازەکانی ستەم لەم کۆمەڵگایەدا.
بە پێی ئەنجامی ئەم ڕاپۆرتە، لە کۆی ٢١٠ کەس لە کەمینە سێکسی و جێندەرییەکان کە لە ٢٥ پارێزگای ئێرانەوە بەشداریان لەم توێژینەوەیەدا کردووە، ١٠٥ کەس واتە ٥٠٪ بەرکەوتەی ئەو چارەسەرانە بوون و نزیکەی نیوەیان منداڵن واتا ژێر ١٨ ساڵن ( و٤٥ کەسەدا قوربانی جۆرێک یان چەند جۆرێک لەم چارەسەرانە بوون، زیاتر لە یەک لەسەر سێیان منداڵ بوون. زۆرینەیان دەیانگوت ئەم ئەزموونە بێ ئیرادە و زۆرەملێ بووە.
ئەو چارەسەرانەی کە بە چارەسەری چاکسازی یان گۆڕانکاری ناسراون، شێوازی چارەسەری دڕندە و نامرۆڤانە و ڕیسواکەرن کە بەکاردەهێنرێن بۆ گۆڕینی ئاراستەی سێکسی یان ناسنامەی ڕەگەزی هاوڕەگەزخوازان، دووڕەگەزخواز، ترانس و ئینتەرسێکس. ئەم چارەسەرانە لە چەند ساڵی ڕابردوودا لە زۆرێک لە وڵاتان قەدەغە کراون.
بە پشتبەستن بە دەرئەنجامەکانی ئەم توێژینەوەیە، پزیشکان دەرمانی دەروونی بۆ گۆڕینی ئاراستەی سێکسی یان ناسنامەی ڕەگەزی ئەندامانی ئەم کۆمەڵگەیە دەنووسن. ٩ لە بەشداربووانی ئەم توێژینەوەیە تووشی شۆکی کارەبایی بوون. هەروەها چارەسەری دەروونی و ڕەفتاریش یەکێک بووە لەو شێوازە باوانەی کە بریتین لە هاندان یان ناچارکردن بۆ سێکسکردن لەگەڵ کەسێکی ڕەگەزی بەرامبەر، ئەنجامدانی ڕێوڕەسمی ئایینی، گۆڕینی جۆری جل و بەرگ و گۆڕینی ڕەفتار لە کۆمەڵگادا، جیابوونەوە لەگەڵ هاوبەشی دڵخواز، هاوسەرگیری، دوورکەوتنەوە لە هاوڕێیان، وازهێنان لە بەرژەوەندییە کەسییەکان وەک گوێگرتن یان ژەنینی مۆسیقا و سەیرکردنی پۆرن بووەتە ڕێگەیەک بۆ گۆڕینی هەستی سێکسی.
لە نێو گروپە جیاوازەکانی کەمینە سێکسی و ڕەگەزییەکاندا، پیاوانی هاوڕەگەزخوازو دواتر ژنانی هاوڕەگەزخواز زیاتر لە گروپەکانی دیکە بوونەتە قوربانی چارەسەری چاکسازی. دوای ئەوە دووڕەگەزەکان هەن، پاشان کەسانی ترانس و دواتر گروپەکانی تر. قوربانییەکان ڕایانگەیاندووە کە تووشی خەمۆکی، بیرۆکە یان هەوڵی خۆکوشتن، تێکچوونی خەو، لەدەستدانی بیرەوەری، قەلەقی و چەندین کاریگەریی زیانبەخشی دیکە بوون لە کاتی چارەسەری چاکسازی یان دوای چارەسەرکردن.
شادی ئەمین، بەڕێوەبەری تۆڕی شەش ڕەنگ لەم بارەوە دەڵێت: خوێندنەوەی بەشێک لە گێڕانەوەکان زۆر بە ئازارە و بێدەسەڵاتی ئەم کۆمەڵگایە لە بەردەم دامەزراوەکانی چاودێری تەندروستیدا نیشان دەدات لەبەردەم یاسادا لاوازن و ئەگەری هەر ڕووبەڕووبوونەوەیەک یان بەرگرییەک. لێیان دەسەنێتەوە.”
ڕاپۆرتی “ئەشکەنجەدان لە جلوبەرگی چارەسەر”دا دەریدەخات کە پیشەییەکانی خێزان و سیستەمی چاودێری تەندروستی، پێکەوە لەگەڵ یەکتر و لەژێر کاریگەری گوتاری حکومەتدا، گەورەترین ڕۆڵیان هەبووە لە هاندان یان ناچارکردنی کەمینە سێکسی و جێندەرییەکان بۆ ئەنجامدانی چارەسەری چاکسازی. جگە لە بەکارهێنانی شێوازی چارەسەری دڕندانە یان بێزارکەر، نزیکەی ۹۰%ی ئەو کەسانەی چارەسەری چاکسازییان بۆ کراوە، لە کاتی چارەسەرکردن و لەلایەن کەسانی پسپۆڕەوە تووشی ئازاردانی زارەکی و دەروونی بوون و زیاتر لە ۶۰%یان تووشی ڕەفتاری زۆرەملێ و کۆنترۆڵکەر بوون. هەروەها توندوتیژی و دەستدرێژی جەستەیی لەلایەن ۳۰%یانەوە تۆمارکراوە.
کۆماری ئیسلامی هەمیشە لە کۆڕبەندە نێودەوڵەتییەکاندا بەکارهێنانی ئەلکترۆشۆک و شێوازەکانی تری چارەسەری چاکسازی لە دژی هاوڕەگەزخوازان ڕەتدەکاتەوە، بەڵام دەرئەنجامی ئەم لێکۆڵینەوەیە دەریدەخات کە ئەو شێوازانە لە ئێراندا بەشێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێن. شەش ڕەنگ لە ساڵی ۲۰۱۷ ڕاپۆرتێکی لەسەر بنەمای توێژینەوە مەیدانییەکان بڵاوکردەوە، کە تێیدا دەرکەوت سەنتەری چارەسەری دەروونی بۆ کۆمەڵگای پەلکەزێرینە حکومەت پاڵپشتی دەکات ، ئەشکەنجەدان و هەراسانکردنی ئەندامانی کۆمەڵگە و گۆڕینی ئاراستەی سێکسی و ناسنامەی ڕەگەزیی تێدا بەرچاوە، .
شادی ئەمین دەشڵێت: “ئامادەکردن و بڵاوکردنەوەی ئەو ڕاپۆرتانە و خستنەڕوویان بۆ دامەزراوە نێودەوڵەتییەکان و گوشاری سیاسی لەسەر کۆماری ئیسلامی لەلایەک و لەلایەکی دیکەشەوە هەوڵدان بۆ لێپرسینەوە لەو پزیشک و پزیشکی دەروونی و دەروونناسانەی کە مامەڵە لەگەڵ دامەزراوە زانستییەکانی ڕۆژئاوا دەکەن”. .پێویستە لە کارنامەی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤدا بێت”.
لە کۆماری ئیسلامیدا هەر جۆرە پەیوەندی سێکسی لەگەڵ هاوڕەگەزدا تاوانە و بە قامچی تا ئێعدام سزا دەدرێت. هۆشیارکردنەوەی خەڵک سەبارەت بە ئاراستەی سێکسی، ناسنامەی ڕەگەزی یان مافی مرۆڤی کۆمەڵگەی پەلکەزێرینە دەتوانرێت لە ژێر سەردێڕی تاوانکاری گەندەڵی لەسەر زەوی پۆلبەندی بکرێت کە سزای لەسێدارەدانی لەسەرە. لە چوارچێوەیەکی وەهادا، سیستەمی تەندروستی دەروونی بە شێوەیەکی بەرفراوان، لە ڕووی ئاماری و جوگرافییەوە، ئاراستەی هاوڕەگەزخوازی و ناسنامەی جێندیری جیاواز دەستنیشان دەکات. بەم شێوەیە دامەزراوەی تەندروستی و شارەزایانی بواری دەروونناسی و دەروونی، کە بڕیار بوو دەسەڵاتێکی جێی متمانە و بروا بۆ کۆمەڵگەی پەلکەزێرینە بن، خۆیان بوونەتە سەرچاوەی توندوتیژی و هەراسانکردن بۆ ئەم کۆمەڵگایە.
شەش ڕەنگ تۆری لێزبینەکان و ترەنس جێندێرەکانی ئیران.
دانلود گزارش