اصل۳۳ یوگیاکارتا: حق آزادی از جرم‌انگاری و مجازات بر اساس گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا صفات و شاخص‌های جنسی (فارسی و کوردی)
هر کس حق دارد، از جرم‌انگاری و هر شکلی از مجازات مستقیم یا غیرمستقیم مبتنی بر گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا شاخص‌های جنسی واقعی یا فرض‌شده، آزاد باشد.
این در حالی است که بر اساس قوانین جمهوری اسلامی برای روابط جنسی بین دو همجنس مجازات تا حد اعدام در نظر گرفته شده است. همچنین اعضای جامعه‌ی ال‌جی‌بی‌تی+ و اشخاصی که دارای بیان جنسیتی متفاوت هستند توسط جمهوری اسلامی تحت آنچه که آن را «بهشت اشخاص ترنس» می‌نامند مجبور به انجام عمل‌های اجباری و غیرقابل بازگشت تطبیق/تغییر جنسیت می‌شوند.
اما بر اساس اصول یوگیاکارتا دولت‌ها موظف‌اند:
الف. تضمین کنند که احکام قانونی، از جمله در قوانین عرفی، مذهبی و بومی، چه احکام صریح و چه کاربرد احکام جزایی مانند اعمال خلاف قانون طبیعت، اخلاق، عفت عمومی، ولگردی، رابطه جنسی هم‌جنس‌گرایانه و تبلیغات، گرایش جنسی یا هویت یا بیان جنسیتی را جرم‌انگاری نکرده و در ارتباط با آن‌ها هیچ مجازاتی تعیین نکند؛
ب. سایر اشکال جرم‌انگاری و مجازات که حقوق و آزادی‌های مبتنی بر گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا شاخص‌های جنسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، از جمله جرم‌انگاری کارگری جنسی، سقط جنین، انتقال غیرعمدی اچ‌آی‌وی، روابط خارج از ازدواج، مزاحمت، هرزه‌گردی و گدایی را لغو کنند؛
پ. مادامی که لغو صورت نگرفته، اِعمال قوانین تبعیض‌آمیزی را که گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا شاخص‌های جنسی را جرم‌انگاری می‌کند یا بر آن اساس مجازات کیفری عمومی صادر می‌کند، متوقف سازد؛
ت. هرگونه محکومیت و سوءپیشینه کیفری مربوط به جرایم گذشته تحت قوانینی که گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی و شاخص‌های جنسی را به طور خودسرانه جرم‌انگاری کرده‌اند را رفع و حذف کنند؛
ث. آموزش ضابطان قضایی، ماموران اجرای قانون و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درباره وظایف حقوق بشری نسبت به گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا شاخص‌های جنسی را تضمین کنند؛
ج. تضمین کنند که ماموران اجرای قانون و سایر افراد و گروه‌ها برای اعمال خشونت، ارعاب یا آزار بر اساس جرم‌انگاری گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی و شاخص‌های جنسی مسئول قلمداد شوند؛
چ. برای کسانی که از جرم‌انگاری و مجازات‌گذاری بر اساس گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی و شاخص‌های جنسی متاثر شده‌اند، دسترسی موثر به سامانه حمایت حقوقی، دادرسی و جبران خسارات تضمین کنند؛
ح. رویه‌ها و درمان‌های اصلاح بدن را که با رضایت آزادانه و آگاهانه قبلی فرد صورت می‌گیرد جرم‌زدایی کنند.
ڕێسای -٣٣ مافی ئازادی لە تاوانبارکردن لەسەر بنەمایخواساتی ڕەگەزی و پێناسەی جێندەریو دەربڕینی جێندەریو یاخود شاخە ڕەگەزییەکان
هەموو کەسێک مافی هەیە، لە تاوانبارکردن و هەر جۆرە سزایەکی ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ، کەلەسەر بنەمای خواستی ڕەگەزی یان پێناسەی جێندیری یان دەربڕینی جێندەری و شاخە ڕەگەزییە کەتوارییەکان یاخود گریمانەکراوەکان، ئازاد بێت.
بەپێی یاساکانی کۆماری ئیسلامی، پەیوەندییە سێکسییەکانی نێوان هاوڕەگەزخوازان سزای مەرگیان هەیە. هەروەها ئەندامانی کۆمەڵگەی ئێل جی بی تی+ و ئەو کەسانەی کە دەربڕینی جێندەری جیاوازیان هەیە لەلایەن کۆماری ئیسلامییەوە ناچار دەکرێن کە ئۆپەراسیۆنی گۆڕینی ڕەگەزی بەزۆر ئەنجام بدەن لەلایەن کۆماری ئیسلامییەوە لەژێر ئەوەی پێی دەڵێن بەهەشتی کەسێکی ترانس.
دەوڵەتەکان ئەرکمەندن بە:
ئ – دڵنیابوونەوە لەوەی کە حوکمە یاساییەکان، بۆ وێنە لە یاسا عورفیەکان و ئایینی و مەزهەبییەکاندا، چ یاسا ڕاشکاو و ڕوونەکان و چ یاسا بەرکارەکانی یاسای سەزادان، بەبیانووی پێچەوانەبوون لەگەڵ یاسای سروشەتیو ئەخالقەیو بیروڕای گشتی و وێڵەگەردی، پەیوەندی نێوان دوو هاوڕەگەزخوازی پێگەیشتوو لە چوارچێوەی خواسەتی خۆیانەدا، وە بابەتەکانی پەیوەندیەدار بە خواسەتی ڕەگەزی و پێناسەی جێنەدەری و دەربڕینی جێندەریو شاخە ڕەگەزییەکان بە تاوان ناناسێنن و هیچ جۆرە سزایەک دانانێن.
ب-شێوازەکانی دیکەی تاوانبارکردن و سزادان کە ماف و ئازادیەکان کە لەسەر بنەمایخواستی ڕەگەزی و پێناسەی جێندەری و دەربڕینی جێندەری یان خەسڵەتە ڕەگەزیی و زایەنەدییەکانی دیکە لەخۆدەگرن، بۆ وێنە تاوانبارکردن بەهۆی کارکەری سێکسەییەوە، لەباربردن، گواسەتنەوەی نامەبەسەتانەی ئایەدز، پەیوەنەدیەکانی دەرەوەی هاوسەرگیری، هەر اسانکردن و هەرزەکاری و سواڵ و گەدایی، هەڵبوەشێنەوە.
پ- مادام کە هەڵوەشانەوە جێنەکەوتووە، ئەوا پێویستە جێبەجێکردنی یاسا جیا کاریەکان کە لەسەر بنەمای خواستی ڕەگەزی، پێناسی جێندەری، دەربڕینی جێندەری، شاخە ڕەگەزییەکان سەپێنراوە و تاوانکاری ئەو بابەتانەی سەپاندووە، هەڵپەسێر در ێن.
ت- هەرجۆرە تاوانبارکردن و تۆمارێکی تاوانباری و سزادان پەیوەست بە تاوانەکانی ڕابردوو، بەپێی یاسا گەلێک کە خواستی ڕەگەزی و پێناسی جێندەری، دەربڕینی جێندەری، شاخە ڕەگەزییەکان، خۆسەرانە و هەڕەمەکەی بە تاوان ناساندووە، بسڕدرێنەوە.
و- پەروەردە کردنی ئەفسەرانی دادوەری و ئەفسەرانی جێبەجێکردنی یاسا و دابینکەرانی چاودێری تەندروستی سەبارەت بە ئەرکی مافی مرۆڤ لە پەیوەندی بە بابەتەکانی خواستی ڕەگەزی، پێناسی جێندەری، دەربڕینی جێندەری، شاخە ڕەگەزییەکان، لە ئەستۆ بگرن.
ج- دڵنیابوونەوە لەوەی کە ئەفسرانی سپاندنی یاسا و تال و گروپەکانی تەر، پیشەنگەری کرداری توندوتیژی و تۆقاندن و گێچەڵکردن نەبن لەسەر بنەمای تاوانبارکردنی خواستی ڕەگەزی و پێناسی جێندەری، دەربڕینی جێندەری، شاخە ڕەگەزییەکان، بە هەموو جۆرێک بەرپرسیار بهێڵرێنەوە.
چ- بۆ ئەو کەسانەی کە بەهۆی تاوانبارکر دن و سزادانەوە لە سر ڕێسای خواسەتی ڕەگەزی و پێناسەی جێنەدەری و دەربڕینی جێندەریو شاخە ڕەگەزییەکانەوە زەرەرمەند بوون،ئەوا پێویستە دڵنیابنەوە لە دەستڕا گەیشتنی کاریگەر و بەجێ بۆ سیستەمی پاراستنی یاسایی، دا کۆکی و قەرەبووکردنەوە.
ح- ڕەوشت و چارەسەرەکانی چاکسازی لەشی کە بە نا ڕەزامەندی و نا گایانەی پێشووی تاک ئەنجام دەدرێ، بە تاوان بناسرێ.