اصول حقوق بشر در مورد حقوق اقلیتها چه می گوید؟
در ۱۸ دسامبر ۱۹۹۲ مصادف با ۲۷ آذر ماه ۱۳۷۱ مجمع عمومی سازمان ملل متحد بیانیهای را تحت عنوان «اعلامیه دربارهی حقوق اشخاص متعلق به اقلیتهای ملی یا قومی، دینی یا زبانی» تصویب نموده است.
در مقدمهی این اعلامیه بر «برابری حقوق مردان و زنان و ملتها، اعم از بزرگسال و کودک» تاکید شده است.
با توجه به انواع مختلف اقلیتها شامل اقلیتهای مذهبی، نژادی، زبانی و ملی، برخی از حقوق در مورد کلیهی اقلیتها قابلیت اجرایی دارند و منحصر به نوع خاصی از اقلیتها نیستند. در زیر به این حقوق پرداخته شده است:
حقوقی که کلیهی اقلیتها از آن برخوردارند
۱- حق برابری با اکثریت
اقلیتها نیز همانند تمام افراد، تابعیت کشور را دارند و شهروند آن کشور محسوب میشوند. منشور ملل متحد در بند ۳ ماده یک و بند ج مادهی ۵۵، این حق را برای تمام اقلیتهای نژادی، جنسی، زبانی و مذهبی معتبر میشناسد.
۲- حقوق برخورداری از تحصیلات بر اساس ویژگیهای اقلیتی
تحصیل حق تمامی مردم و همهی اتباع یک کشور است. با این تفاوت که تحصیل در مورد اقلیتها باید دارای ویژگیهای خود باشد. از جمله استفاده از زبان اقلیتها، آموزش تاریخ و فرهنگ اقلیتها، آموزش مذهبی آنان و … (توصیهنامه لاهه در مورد حقوق تحصیلی اقلیتهای ملی، ۱۹۹۳،ص۲ / بند ۱ ماده ۲۷ کنوانسیون ۱۹۸۹/ ماده ۱۲۳ کنوانسیون دوربان ۲۰۰۱)
۳- حق ارتباط با سایر اقلیتها
مرزهای سیاسی بزرگترین عامل در ایجاد گروه یا گروههایی به نام اقلیت در کشورها هستند. حق اقلیتهاست که بتوانند به راحتی و بدون گذراندن مراحل مربوط به ورود و خروج از کشور با هم در ارتباط بوده و در مراسم یکدیگر شرکت داشته باشند.
(ماده ۳۲ کنوانسیون ۱۹۸۹/ بند ۲ ماده ۵ اعلامیه ۱۹۹۲)
۴-حق مشارکت در اداره منطقهی محل زندگی
اقلیتها به عنوان افرادی که از لحاظ نژادی، زبانی و مذهبی از سایر افراد کشور متفاوت هستند، زمانی احساس آرامش خواهند کرد که در ادارهی منطقهی محل زندگیشان مشارکت داشته باشند و تصمیمگیریهای منطقهای براساس ویژگیهای آنان باشد. بومیان باید در قانونگذاری و انتخابات مقامات محلی خود مشارکت داشته باشند (بند ۳ ماده ۳۳ و بند ۱ ماده ۶ و ۷ کنوانسیون ۱۹۸۹)
۵- حق مدارا و تحمل
این حق زیربنای شناخت و احترام به حقوق اقلیتهاست. مدارای دولتها با اقلیتها باعث عدم نادیده گرفتن حقوق آنها خواهد شد. (کمیسیون رفع تبعیض علیه اقلیتها، گروههای مذهبی، ۱۹۹۸)
۶- حق برخورداری از محیط زیست سالم
این بحث جز جدیدترین حقوق اقلیتهاست. دولتها موظفند با تدابیر مناسب زمینههای همکاری بومیان را در جهت حفاظت از محیط زیست محل زندگیشان فراهم آورند. (ماده ۱۱۲ کنفرانس دوربان ۲۰۰۱)
۷- حق یکسان شدن داوطلبانه با اکثریت جمعیت کشور
این حقوق اقلیتهاست که هر زمان تمایل پیدا کردند با از دست دادن ویژگیهای اقلیتی خود داخل در اکثریت شوند و از ورود آنها ممانعتی به عمل نیاید. ( ماده ۱۰ پیشنویس کنوانسیون بینالمللی برای حمایت از گروهها و اقلیتهای نژادی و ملی)
۸- حق داشتن کانال تلویزیونی و برنامهای رادیویی، تلویزیونی به زبان و بر اساس ویژگیهای اقلیتها
اقلیتها باید حق داشته باشند به زبان خودشان فیلم ببینند و از رادیو و تلویزیون استفاده کنند (ماده ۱۸ پیشنویس کنوانسیون بینالمللی برای حمایت از گروهها و اقلیتهای نژادی و ملی)